Ođas oahppogirjjiid birra luonddufágas nuoraidskuvllas ii leat dađibahabut ođas ášši. Dat eai govvit ođđaáigasaš oainnu davviriikaid dili birra iige sámi servvodaga birra 2011is. Nie heive maid dadjat ahte lea čállojuvvon olu eará oahppogirjjiin norgga vuođđoskuvllas.

Ferte jearrat leatgo son dát bázahusat sosialdarvinistalaš árbbis gos oahppogirječállit ja lágádusat govahallet sápmelaččaid ja Davvi-Norgga. Lea váidalahtti go boaresáigasaš ja muitáluslágan oainnut ovdánbuktojuvvojit oahppogirjjin iige váldo eret lágádusa kvalitehtasihkarastimis.

Otne nágodit muhtin muddui čiehkat oainnuid main bokte ovdalašáiggi stivrejuvvojedje. Muhto ii leat gal beare guhki dala oainnus primitiivvalaš álbmoga birra dasa maid dál oahpponeavvut govvidit olbmuid birra geat orrot gođiin ja gos noaiddastallet olbmuidvuođas eret. Davvi-Norga govviduvvon dego dološ geafes boaittobeal báiki lea seammalágaš myhta.

Boađusin lea ahte sámi oahppit norgga skuvllas vásihit stuora erohusa dan ođđaáigasašeallma maid sii ellet  2011s, ja daid myhtaid maid oahpponeavvut ođđasitmuitalit. Dážža oahppiide gárta sámiid ja sámi servvodaga birra joatka lohkamis “daid primitiivvalaš earáid” birra.

Galggaši leat vejoloaš gávdnat buoret čuolmmaid go dat dološáigasaš ovdamearkat maid lean namuhan. Otna servvodagas gávdnojit olu gelddolaš fágalaš vuogit luonddu ja birasoahpus gos álgoálbmotperspektiivva sáhtta gozihit miellegiddeváš vuogi mielde. Álgoálbmot ja dálkerievdadusat ja birasmirkot ártalaš guovlluin leat áigeguovdilis áššit. Eará áigeguovdilis temat maid sáhtta oahpahit lea movt ressuršavuođđu sihke ođđaáigasaš industrigáržžideamiid ovdáneami geažil bukta, ja luonddugeavaheapmi birgejupmái.

Dá lea dilli mainna eat sáhte 2011s dovddahallat. Mu ávžžuhus norgga oahpponeavvočálliide ja norgga lágádusaide lea ahte sii kritihkalaččat ja kvalitehtalaččat árvvoštallet oahpponeavvuid sisdoalu daid suorggiin. Mis lea buohkain hállu ahte vuođđoahpahus ja máhttogaskkusteapmi lea huksejuvvon duohta dilalašvuođa alde eaige dološ oainnuid alde.

-----------

På norsk / Dárogillii