- Iežan kultuvra lea munnje divrras, nu go lea álo leamaš, dadjá Rita-Alise. Son lea rabas ja buorremielas olmmoš. Álkit oažžu oktavuoda odda olbmuiguin. – Dovddan ahte mus lea miella bargat sámekultuvrra ovddas dán stuora ja má?ggabealat válgabiires mii lea olles Mátta Norga, ja guovddáš guovllut nu mo Bergen, Møre ja Romsdal, Stavanger, Akershus ja Oslo, son cealká.
Viessu galgá devdot sisdoaluin
- Mii leat ožžon sámi viesu Osloi. Dan ovddas leat ge buot politihkalaš bellodagat ja organisašuvnnat bargan juo má?ga jagi. Dál fertet vissui oažžut sisdoalu. Dat lea hástalus danne go viessoláigu lea stuoris, cilge Rita-Alise. Sámeservviin eai leat doaibmarudat, ja go šaddet viessoláiggu máksit, de dat hehtte sámeservviid doaimma. Doaimmalašvuohta ja álbmogassiibargu bisána dán váttisvuoda duohkái. – Dál lea dehálaš buori ja gelddolaš prošeavttaid oažžut johtui vai viesus šaddet dievva sámi doaimmat. Mii dárbbašit deaivvadanbáikkiid gávpogiin mat leat olggobealde guovddáš sámi guovlluid. Viesus lea maid dárbu bargat identitehtaovddidanbargguid. Má?ggas ohcagohtet sáhkkivuodain iežas sámi identitehta go šaddet ollesolmožin, Rita-Alise muitala á?girit.
Heivehit doaluid nuoraide
Mátta Norgga válgabiires leat sámi fierpmádagat ja kulturdoaimmat dehálaccat olbmuide. Dákkár sajiin besset sámit geat orrot máddin vuoig?at ja vuoi??astit. – Kultuvraovdáneapmi lea maid dat ahte nuoraide addit vejolašvuodaid ovdánit ja ieš beassat hutkat. Nuorat han galget min boahttevaš sámeservodaga hábmet. Mii fertet sidjiide addit ahtánuššanvejolašvuodaid. Mun sidan ahte nuorat Mátta Norggas galget oahppat sámi árvvuid – dat lea dehálaš vásáhus go galgá viidáseappot bargat eallimis, deattuha njunuševttohas. Rita-Alise geahcasta iežas nuoramus niidii goargatvuodain. Nuoramus nieida lea nuppelotjahkásaš ja guorrasa iežas eadnái. Goargatvuodainis geasuha olbmuid.
Vuorasolbmuid dikšut
- Áiggun maid bargat sámi vuorasolbmuid ovddas. Má?ggas máhttet dušše iežaset eatnigiela hállat go vuorasmanbeaivái bohtet. Lea go vuorasolbmuid dikšu heivehuvvon sámi vuorrasiidda? Sámediggeáirrasin jáhkán ahte sáhtán váikkuhit dasa ahte ráhkaduvvo buorre doaibmaplána sámi vuorasolbmuide Sámedikkis, Rita-Alise nanne.
Leavgaságastallan
Ma?emus áiggi leamaš olu ságastallan sámi perspektiivvaid birra Mátta Norgga válgabiires, ja leamaš sáhka dan birra man muddui sámit galget beassat oidnosii dácca almmolašvuodas. Leamaš sáhka dan birra besset go sámemánát atnit sámi leavgga miessemánu 17. beaivvi ráiddus Oslo. – Sámi leavga lea nubbi Norgga guovtti leavggain. - Oslopolitihkkáriin ii oro leamen máhttu, eai ge oro diehtán mot hálddašit dán gažaldaga. Min leavga lea okta Norgga guovtti almmolaš leavggain. Dutkan cájeha ahte nuorat atnet iežaset sihke dáccan ja sápmelažžan. Sis leat moadde cearddalaš gullevašvuoda ja dat lea sidjiide áibbas lunddolaš ášši. Mu mielas politihkkárat rávis olmmožin berrejit dan atnit árvvus. Norgga servodagas leat eambbo kultuvrralaš bealit go dušše okta. Dat han lea dácca ja sámi servodaga oktasaš hástalus nubbi nuppi atnit árvvus ja nannet sámi kultuvrra boahtteáiggi, Rita-Alise cealká.
Ollu vásáhusat
- Lei gelddolaš beassat Sámediggái. NSR guovddášprográmmas leat má?ga ášši maiguin áiggun bargat. Mu olu eallinvásáhusat addet munnje nanusvuoda leat politihkkár.
Rita-Alise lea stuorra ja má?ggabealat válgabiire sámediggeáirras. - Illudan. Mii cadaheaimmet hui buori válgagiccu cadahit ja lei somá oahpásmuvvat olles stuora Mátta Norgga válgabiirii.
Váldde oktavuoda Rita-Alise Porsangeriin: ritaalis(a)start.no. Telefuvdna: 98202439. Fina Rita-Alise ruovttusiiddus: http://www.samer.no/rita-alise/index.htm
Dárogielveršuvdna