NSR 39. riikkačoahkkin Bådåddjos cealká čuovvoačča riikkačoahkkináššis 9 - Sámeálbmotfoanda

Sámeálbmotfoandda reanttut galget geavahuvvot doaimmaide mat bisuhit, nannejit ja beavttalmahttit sámegiela.

Norgga Sámiid Riikkasearvvi (NSR) riikkačoahkkin 2007 háliida ahte Sámediggi geavahettiin Sámeálbmotfoandda vuos vuoruha moadde, buori prográmmasuorggi. Prográmmasurggiid galgá revideret juohke njealját jagi. Samedikki jahkásaš bušeahttašiehtadallamat mearridit maid galgá vuoruhit ja čilge vuoruheami lagabui.

Giellageavaheaddjit lassánivčče
Sámegiela beavttalmahttin ja nannen lea dálá sámi servodaga stuorámus hástalus. Dáruiduhttin lea bistán guhká ja buolvvat ja guovllut leat massán sámegiela ja dárbbašit giela beavttalmahttit. NSR riikkačoahkkin 2007 bivdá Sámedikki vuosttaš njeallje jagi áigodagas vuoruhit doaimmaid main dakkaviđe sáhttá boahtit ávki ja lasihit sámegiela giellageavaheddjiid logu.

Doaimmat fertejit leat buot sámegielaid ja sámegielsuopmaniid várás Norggas, ja sihke njálmmálaš ja čálalaš gielladoaimmat, sámegielat fága/dokumentára- ja čápagirjjálašvuohta mánáide, nuoraide ja ollesolbmuide. Sámi mánát ja nuorat leat min boahtteáigi ja sis lea vuoigatvuohta geavahit ja gullat sámegiela dain formáhtain maid sii geavahit beaivválaččat. Dákko bokte maid nannejuvvo sámi identitehta. Ferte vuoruhit mánáid ja nuoraid digitála sámegielat neavvuid.

NSR bivdá Sámedikki geahččat sáhtášii go bidjat johtui stuorra sámi alfabetiserenprográmma (čállin- ja lohkanmáhttu). Alfabetiserenprográmma galggašii doaibmán hálddahusdásiid ja vuogádagaid rastá. Prográmmas berrejit leat sihke mánáidgárddit, skuvllat ja ollesolbmooahpahus. Elgåprošeavtta ja eará sullasaš prošeavttaid vásahusaid sáhtášii geavahit vuođđun. NSR oaivvilda fertet máŋga jagi bargat loktet sámegiela dili. NSR oaivvilda guvllolaš ja stáhtalaš eiseválddit berrejit searvat prošektii nannosit.

NSR riikkačoahkkin háliida ahte Sámediggi árvvoštallá čuovvovaš áŋgiruššansurggiid:

Sámi árbevirolaš máhtu dokumenteret
Vuoruhit prošeavttaid mat systematiserejit ja dokumenteret sámi árbevirolaš máhtolašvuođa. Prošeavttain sáhttet leat dát fáttát: sárvodaga organiseren, ealáhus, resursageavaheapmi, biras- ja luonddudilálašvuođat, historjjálaš máidnasat ja muitalusat, luohti ja buotlágán duodji. Ferte ovttasbargat dáiguin: Fágabirrasiiguin, giella- ja kulturguovddážiiguin, singuin geat máhttet árbevireruid go systematiserie ja dokumentere sin máhtu.

Cealkámuš dárogilli