NSR njuolggadusat Sámediggeválggaid listobargguide

§ 1 Válgabargguid organiseren

1.1 NSRa báikkálaš searvvit galget ásahit válgastivrraid juohke biires nu go NSR váldonjuolggadusaid § 14 čuožžu. Válgastivrraid sáhttá miellahttočoahkkin dahje sullasaš čoahkkin nammadit ovdal čakčamánu 1. beaivvi jagi ovdal válgga. Jus soames báikkálaš searvvit eai leat nammadan olbmo válgastivrii váldonjuolggadusaid § 14 mielde, de eai hálit leat fárus válgastivrras.

1.2 NSRa válgastivrrain lea váldonjuolggadusaid mielde ovddasvástádus dasa ahte NSR cegge listtuid sámediggeválggaide. Válgastivrrat bearráigehččet ahte juohke biires lea dušše okta NSR-listu. NSR galgá cegget ovtta listtu juohke válgabiirii, juogo okto dahje ovttas earáiguin.

1.3 Riikkastivrras lea, sin válddi bokte maid Riikkačoahkkin lea addán ja doaimma bokte váldoválgastivran, ovddasvástádus plánet ja doarjut válgabarggu mii dáhpáhuvvá válgabiriin ja hábmet miehtá riikka válgaprográmma. Jos ležžet šaddamin guokte NSR-listtu, de váldoválgastivra mearrida guhtemuš lea gustojeaddji. Dákkár áššiin galgá vuhtii váldit geat leamaš válgastivrras, gos sii leat eret, gos listokandidáhtat leat eret ja makkár sohkabealis sii leat ja eará.

§ 2 Ovttasbargu eará joavkkuiguin

2.1 Válgastivra biires sáhttá mearridit cegget listtu ovttas earáiguin go báikkálaš dili vuođul gávnnaha ovttasbarggu buoremussan NSRii. Dehálaš oassi árvvoštallamis galgá leat ahte dát buorida vejolašvuođaid oaččut áirasiid sámediggái geat dorjot NSR evttohasaid presideantan ja sámedikkeráđđái.

2.2 Riikkastivra sáhttá Riikkačoahkkimii evttohit ahte NSR ovttasbargá eará joavkkuin riikkadásis. Riikkáčoahkkin mearrida eavttuid dákkár ovttasbargui. Válgastivrrat eaŋkilbiiriin sáhttet mearridit ahte eai searvva dákkár ovttasbargui jus hálidit ovttasbargat eará báikkálaš joavkkuiguin dahje cegget ráinnas NSR listtuid, jos ii rihko NSR áigumušaid. Válgabiire válgastivra galgá čálalaččat čilget váldoválgastivrii geaiguin earáiguin sii áigot ovttasbargat, ja váldoválgastivra galgá dan dohkkehit jos galggaš čađahuvvot.

2.3 Go cegge listtu ovttas earáiguin, de galgá čuovvut NSR njuolggadusaid, nu goittot eanas áššiin.

§ 3 Formála bealit

3.1 Válgabiire válgastivra bearráigeahččá ahte válgalisttu deavdá formálalaš gáibádusaid, earret eará ahte nammaduvvo listtoovddasvástideaddji (áinnas bajimuš evttohas) ja ahte listtoevttohus sáddejuvvo válgaeiseváldiide ovdal áigemeari mii lea Sámelága 2. kapihttalis mearriduvvon ja oktan láhkaásahusas mearriduvvon.

3.2 Jus lea čielggas ahte válgastivra ii sáhte čađahit dáid de sáhttet báikkálaš searvvit dahje Riikkastivra váldit badjelasaset bargguid.

§ 4 Nomineren

4.1 Válgastivra lea maid nominašuvdnalávdegoddi. Válgastivra galgá nominašunčoahkkimii evttohit válgalisttu mas leat unnimustá 9 nama, dahje daid gáibádusaid mielde mat leat Sámelága 2. kapihttalis. Válgastivrra jođiheaddji galgá bidjat evttohusa ovdan go nominašuvdnačoahkkin álgá, dahje ovdal.

4.2 Válgastivrra miellahtuid sáhttá nomineret listui.

§ 5 Nominašuvdnačoahkkin

\5.1 Válgastivra gohčču nominašunčoahkkimii maŋemusat 7 beaivvi ovdal. Gohččun galgá almmuhuvvot báikkálaš aviissain dahje eará govttolaš vugiin.

5.2 Evttohasaid nomineren galgá dábálaččat dáhpáhuvvat rabas nominašuvdna­čoahkkimis, masa buot NSR miellahtut, dahje dan joavkku miellahtut mainna NSR ovttasbargá, sáhttet boahtit oasálastin-, evttohan-, ja jienastanvuoigatvuođain. NSR miellahtut leat dán oktavuođas miellahtut geat leat máksán miellahtomávssu dan jagi.

5.3 Válgastivra sáhttá mearridit ahte nominašuvdna galgá dáhpáhuvvat gitta nominašunčoahkkimis, gos leat guokte sáttaolbmo báikkálaš searvvis mas leat gitta 15 miellahttu ja 1 sáttaolmmoš juohke álggahuvvon 15 miellahtu namas.

5.4 Nominašunčoahkkima rahpá válgastivrra jođiheaddji dahje eará su sajis. Šiehtadallamat čuvvot NSR váldonjuolggadusaid § 3. Mearrádusat ja válggat čuvvot váldonjuolggadusaid § 18. Nominašunčoahkkin mearrida ieš ahte besset go geahččit ja preassa leat das.

5.5 Jus nominašunčoahkkin ii lihkostuva cegget listtu sáhttá, de sáhttet čoahkkinoasseváldit mearridit sii gohččot ođđa čoahkkimii, dahje bidjat válgastivrra duohkái ráhkadit loahpalaš listtu.

5.6 Galgá § 18 mielde čállojuvvot beavdegirji čoahkkimis. Beavdegirjjis galgá leat mielde unnimusat:

• Listtu namma nominere evttohasaid.
• Čoahkkima áigi ja báiki ja vejolaš ovdalaš čoahkkimat.
• Goas ja mo leat gohččun čoahkkimii.
• Galle oasseváldi, dásá gullá NSR miellahtut, jienastanvuoigatvuođain geat oasálastte čoahkkimis.
• Ahte nominašunčoahkkimii leat muitalan NSRa listtunjuolggadusaid birra, erenoamážit mii guoská sohkabeliide.
• Mearrádusat, ja galle jiena ledje mearrádusaid duohken.
• Listtoevttohus, nu mo nominašunčoahkkin dan mearridii, ja/dahje fápmudus válgastivrii mearridit loahpalaččat listtu.

Beavdegirjji galget vuolláičállit čoahkkinjođiheaddji ja buot oasseváldit. Sii leat almmolaš listoceggejeaddjit. Go leat unnit go 15 oasseváldit, de galgá válgastivra doaimmahit eanet vuolláičállagiid Sámelága njuolggadusaid mielde.

5.7 Jus lágiduvvo nominašuvdna ovttas eará joavkkuiguin, de galgá dat joavku vuolláičállit beavdegirjái ja duođaštit ahte sii dorjot NSR presideantakandidáhta.

§ 6 Gáibádusat válgalistui

6.1 Namaid searvvis mat leat listtus galget leat unnimusat 40 % goappáge sohkabealis. Válgastivra bearráigeahččá ahte nu lea.

6.2 Listoevttohusas galgá leat okta nisson ja okta dievdu bajimus sajiin. Galgá leat nuoraidáirras badjin listtus.

§ 7 Loahpalaš válgalisttu

7.1 Válgastivra sáhttá mearridit loahpalaš evttohusa válgalistui go nominašunčoahkkin lea dan mearridan.

7.2 Válgastivra sáhttá lasihit olbmo válgalistui, vuosttažettiin seammá báikkálaš searvvis, jus soames evttohas gáhččá eret gaskal nominašunčoahkkima ja listoevttohusa sisabuktináigemeari.

7.3 Válgastivra galgá doaimmahit ahte listtus leat doarvái vuolláičállagat Sámelága mearrádusaid mielde, ja sáddet dán válgaeiseválddiide ovdal áigemeari.

§ 8 Presideantaevttohasa nammadeapmi

8.1 NSR Riikkačoahkkin nammada presideantaevttohasa sierra áššin. Evttohasa válljen galgá čuovvut váldonjuolggadusaid § 18. Dušše Riikkastivra, mii lea guovddáš válgastivra, ja dábálaš áirasat sáhttet evttohit ja dušše dábálaš áirasiin lea jienastanvuoigatvuohta. Sámediggejoavkkus, SOLas ja nuoraidlávdegottis lea hállanvuoigatvuohta, muhto ii evttohan- ja jienastan vuoigatvuohta dán áššis.

8.2 Evttohassan sáhttá válljet olbmo gean sáhttá Sámediggái válljet ja gii lea NSR miellahtut. Go Riikkačoahkkin lea nammadan evttohasa de galgá dan biire válgastivra gosa evttohas gullá nomineret dán olbmo vuosttažin NSRa listui ovdal áigemeari.

8.3 Riikkastivra galgá Riikkačoahkkimii ovddidit evttohusa presideantaevttohassan, sii galget maŋemusat 7 beaivvi ovdal Riikkačoahkkima almmuhit evttohasas. Riikkastivra galgá čilget evttohusa ja galget leat árvvoštallan heivvolašvuođa, giellageavaheami, sohkabeali, biireovddasteami ja jus lea ođđasit válljen: galle válgaáigodaga olmmoš leamaš válljejuvvon.

8.4 Báikkálaš searvvit dahje válgastivrrat NSRas sáhttet maŋemusat 21 beaivvi ovdal Riikkačoahkkima evttohit presideantaevttohasa Riikkastivrii, mii de árvvoštallá evttohasa.

8.5 Jus riikkačoahkkinválljen presideantaevttohas gahččá eret, dahje eará sivaid geažil ii sáhtte nominerejuvvot biires, de sáhttá Riikkastivrra áigodagas ovdal válggaid nammadit ođđa presideantaevttohasa. Ođđa evttohasa nammadeapmi galggašii vuosttažettiin leat eará evttohasaid nammadeapmi, geat ledje evttohuvvon Riikkačoahkkimis.

§ 9 Njuolggadusaid rievdadeapmi dahje heaittiheapmi

Dáid njuolggadusaid sáhttá Riikkačoahkkin rievdadit dahje heaittihit dievaslaš eanetloguin. Jos sámediggeválgga njuolggadusat rivdet, de sáhttá válgastivra heivehit ja muhttit listobargguid njuolggadusaid jos Sámeláhka rievdá gaskal riikkačoahkkima ja sámediggeválgga.

Njuolggadusat dárogillii