Dál sáhttá duođaid jearrat masa norgga luonddu galgá geavahuvvot, lea go boranávddiid vai elliid várás mat leat olbmuide ávkin? Boazu addá olbmuide albma kvalitehtabiepmu ja addá birgejumi ollusiidda. Lullisámi boazodoallu lea goarráneamin oalát stáhta boranávdepolitihka geažil. 

Eai dieđe man olu boranávvdit leat

Maŋŋá go stuorradiggi meannudii boranávdesoahpamuša de bidjojuvvojedje muhtin gáibádusat mat galge leat vuođđun stuorra boranávddiid hálddašeamis. Okta eaktu lei fitnet loguid, diehttindihte man ollu leat juohke boranávdešlájas. Hálddášaddjit eai leat čuvvon dán gáibádusa, ja eai ge leat bidjojuvvon doarvái ruđat nágodit čuovvolit stuorradikki eavttu loguid ektui.

Massán kontrolla

Boađus dás lea ahte boranávddit lasket, ii ge ovttasge leat ollásit kontrolla. Vahágat mat leat duođaštuvvon  boazodoalus čájehit dan, ja erenoamážit Davvi-Trøndelagas daid maŋimuš jagiid. Olles lullisámi guovllus leat eanet ja eanet vahágat. Jus dát jotkojuvvo, de ii leat guhká ovdal eanet boazodoallit fertejit heaitit. Go stuorra oasit jahkebuvttadeamis jávká, de ii leat šat ruđalaččat vejolaš joatkit boazodoaluin. Boazodoallu lea maid erenoamážit áitojuvvon go eallit leat olgon birrajagi. Nu jávká gelbbolašvuohta ja bargu mii lea máŋgga buolvva čađa seailluhuvvon. Dákkár ovdáneapmi duššada lullisámi giela ja kultuvrra.

Goaskin maid giksin

Go hállá boranávddiid birra de smiehtasta dávjjimus njealljejuolggagiid birra. Goaskimat áitet maid boazodoalu, birrajagi. Goaskinšlájat vižžet málesráđi ealuin. Lean ieš oaidnán go goaskin válddii bohcco moadde čuođi mehtera das eret gos mun ledjen. Ii ádjánan fallehit bohcco go moadde sekundda, ja dasa bázii rábbi.

Eará duođaštus dasa ahte lea stuorra boranávdelohku lea go beaivválaččat sáhttá lohkat medias mo boranávddit dahket vahágiid eanandoalliide miehtá riikka. Muhtin guovlluin lea nu vearrái ahte eatnašat leat ferten heaitit eanandoaluin.

Ii sáhte joatkit

NSR lea guhká oaidnán ahte dá lea ovdáneapmi mii ii sáhte jotkojuvvot. Mii leat máŋgga oktavuođas čalmmustahttán daid stuorra vahágiid mat leat vuođđoealáhusain ja erenoamážit boazodoalus. Mii leat maid gáibidan ahte fertejit oažžut buhtadusa daid vahágiid ovddas mat duođas leat ealáhusas. NSR lea čállán reive Birasgáhttendepartementii  dán ášši birra, muhto ii das dáhpáhuvvan mihkige.

NSR áigu čuovvovaš sámediggeáigodaga bargat dan ovdii ahte stuorradikkis šaddá politihkkálaš dohkkejupmi ođđasit digáštallagoahtit boranávdepolitihka, ja ahte ráhkaduvvo ođđa ja buoret boranávdedieđáhus. Dan oktavuođas fertejit eallit mat guhtot gáhttejuvvot ja daidda ferte čájehit eanet beroštumi. Dákkár hálddašeapmi lea buorrin boazodollui, ja dat lea buorrin smávit báikkiid olmmošlohkui.