Sámediggeráđi lahttu Hilde Nyvoll (Bb) čállá lohkkiidreivve Sámi ovdánahttinfoandda birra (SUF). Doarjjaortnet lea ožžon ođđa nama. Sámediggi lea gohčodan doarjjaortnega “ealáhusdoarjjan” 2008 rájes. Buorre go sámediggeráđđi muitala doarjjaortnegiid birra válgajagis. Dát doarjjaortnet boahtá 39.518 olbmui buorrin, ležžet dál sápmelaččat, dáččat vai sisafárrejeaddjit. Buohkat geat orrot sámi doaibmaguovllus sáhttet ohcat ruđa.

Doaibmaruhta ii lassán

Nyvoll čállá ahte son ja sámediggeráđđi leat áigumin viiddidit doaibmaguovllu, ja oččodit eambbo ruđa stáhtas. Dušši sáhka. Doaibmaguovlu lea viiddiduvvon ja viiddiduvvon, ja ođđalágan doaimmat lea oažžugoahtán ruđa, muhto doarjjaruhta ii leat lassánan. Mii buohkat háliidit ahte stáhta attášii eambbo ruđa, ja háliidit ahte doarjjaortnet livččii mávssolaš sidjiide geat orrot sámi doaibmaguovllus, ja sápmelaččaide geat orrot olggobealde doaibmaguovllu, ja obbalohkái buorrin olles sámi servodahkii.

Ortnet lea doarvái viiddiduvvon

Ortnet lea viiddiduvvon ja ođđa guovllut leat váldojuvvon mielde. SUF, mu mo Nyvoll čállá, lea viiddiduvvon dan muttus ollu ahte Davviguovllu válgabiires soapmásat váidaledje Sámediggi lea “annekteremin” sin guovllu. Nu geavai go Sámediggi válddii Iččát mielde doaibmaguvlui. Finnmárkku Bargiidbellodaga jođiheaddji sátnejođiheaddji Inga Lill Måsøy, gii lea Nyvoll bellodatustit, lei njunnái geassán go Iččáid olbmot besse mielde doaibmaguvlui, mii dalle gohčoduvvui SUF. Nu čálii Finnmark Dagblad. Ránnjásullot Gádde-Iččát, Muorral, Slotten ja Lillefjord ledje juo mielde doaibmaguovllus.

Unnán ruhta nissoniidda

Imaš go sámediggeráđi lahttu Nyvoll atná dehálaš áššin fas viiddidišgoahtit doaibmaguovllu, ja atná dán mahkáš dehálaš hástalussan sámi servodaga ealáhuspolitihkas. Son lei ieš mielde ođasmahttimin doarjjaortnega 2007. Norut Finnmark evaluerii ovddeš SUF-doaimmaid jagis 2007, ja sii oaivvildedje mihá deháleabbon geahččat manne unnán nissonat ožžot doarjaga, ja manne eanas dušše almmáiolbmot ožžot doarjaga. Ja sii fuomášedje muhtun guovllut ožžo ollu doarjaga, ja eará guovllut fas áibbas unnán. Dan livččii mihá deháleabbon geahččat go dušše dien viiddideami olles áiggi. Norut maid oaivvildii politihkkarat livčče galgan buoret stivret masa ruhta manná, ja jurddašallat stuorra jurdagiid olles servodaga birra ja boahtteáiggi birra, iige summal doarjut veaháš duos dás.

Doarjjastivrra bures stivregoahtán

Maŋŋá go doarjjaortnet buoriduvvui, de lea NSR nannosit stivren Sámedikki doarjjastivrra, doarjjastivrajođiheaddji Ann Mari Thomassen (NSR) bokte, ja politihkalaččat stivren vai Sámediggi olaha iežas ulbmiliid. Nissonat ohcet ja ožžot eambbo doarjaga dál. Doarjja juolluduvvo buot guovlluide sullii seammá ollu dál. Doarjjaortnet lea ođasmahtton, ja politihkkárat sáhttet duohtan dahkat ulbmiliid.

Gelbbolašvuohta gilážiidda

Suohkaniid guovddášlihttu (KS) lea aittobáliid cealkán juoga boaittobealássama birra. Sii celket, ahte go gilážiin leat bargosajit oahppanolbmuide, de olmmošlohku bissu sámi suohkaniin. Mii fertet smiehttat dien, mii politihkkárat, ja go mii dan leat smiehttan, de easkka sáhttit gulahallat dinguin ja ovttas, dárbbu mielde heivehit Sámedikki doarjjaortnegiid.

Dearvvuođat
Silje Karine Muotka
Davviguovllu válgabiire

På norsk/dárogillii