VÁLDOMIHTTOMEARRI:

Dainna ulbmiliin ahte sámegielas, sámi kultuvrras ja birgenlágis galgá leat buorre dilli servodagas, de lea oahppoorganisašuvnna váldoulbmil čađahit čuvgehus- ja oahppodoaimmaid sámiid gaskkas sihke sámegielas, kultuvrras ja sámi ealáhus- ja vuoigatvuođagažaldagain, ja vel juohkit dieđuid sámiid ja sámi dilálašvuođaid birra álbmogii muđuige.

ULBMIL/ÁŊGIRUŠŠANSUORGGIT:

Bajit dási mihttomearri 2007:

SOL áigu jagi 2007 geahččalit doalahit seammá ollu doaimmaid go 2006 vaikko lea ožžon unnit doarjagiid. Unnit doarjja čuohcá doaimmaide ja hálddahussii, muhto lea sávahahtti doalahit oahpahusdási unnimustá 10 000 oahppodiimmu. Dál orru leamen mannamin buoret guvlui go lea sáhka stáhtalaš ruđas, ja mis lea buorre doaivva boahttevaš jagiide. Min ulbmiljoavku sáhttá de oažžut sullii seammá falaldaga go ovdal. Hástaleaddji áŋgiruššansuorggit leat ealáskahttit sámi suopmaniid mat leat jávkamin ja daidda gullevaš kultuvrra. Oahpahus sámegielas ja duojis leat deháleapmosat jagi 2007.

1.  Oahpahus:
 
Oahpahusdoaimma bokte áigu SOL nannet sámegiela ja sámi kultuvrra. Doaimmat leat jurddašuvvon sámi álbmogii, muhto SOL ovddasvástádus lea maid addit oahpu sámi fáttáin álbmogii muiđuige. SOL ovddasvástádus lea maid addit áibbas dábálaš oahpu sámi álbmogii.

SOL áigu jagi 2007 fállat oahpu dáin surggiin:

  - duodji
  - sámegiella
  - sámigullevaš fágasuorggit
  - veaháš oahppu eará fágasurggiin
  - fáttát SOL mielbargiide

Ulbmila dárkun: Ulbmiliid galgá oláhit dáid doaimmaid bokte:

• Duoji vuođđooahppu: - Árbevirolaš ja ođđa duodji
 - Jávkan duodjeárbevieruid ealáskahttit
  
• Heivehuvvon vuođđooahpahus sámegielas olbmuide geat leat massán eatnigielaset dahje geain váilo vuosttašoahppu fágas, ja/dahje eai sáhte oassálastit sullásaš dábálaš oahpus.

• Vuođđooahpahus sámegielas sámegielagiidda geain váilo vuosttašoahppu fágas, ja/dahje eai sáhte oassálastit sullásaš dábálaš oahpus.

• Fállat heivehuvvon oahpu sámi kultuvra- ja ealáhusfáttáin. Ovdamearkka dihte oahpaheddjiide geat galget oahpahit bákkolaš oahpahusfáttáid sámiid birra ja geain váilo vuđolaš máhttu dain fáttáin.

• Fállat oahpu dábálaš fáttáin/dábálaš oahpporieggáid buot ulbmiljoavkkuide ja buot fágain mat sáhttet oktonas olbmui addit ”eallima mas lea oaivil”.

• Oahpahit SOL/NSR mielbargiid lea iešalddis mihttomearri. Jos ruhtadilli suovvá, de SOL sávvá addit oahpu áššáigullevaš fágalaš, hálddahuslaš ja politihkalaš fáttáin báikkálaš servviid luohttámušolbmuide.
    
2.  Prošeaktabargu:  

SOL mihttomearri lea oassálastit sierranas prošeavttain mat eai leat njuolga oahpahusdoaimmat, jos dat muđui gullet ollesolbmooahpahussii.
Dakkárat sáhttet leat prošeavttat mat dárbbašit ovttasbargoguoimmi, doarjjaásahusa dahje oahpahusfáluheaddji.

3. Pedagogalaš ovddidanbargu:

SOL mihttomearri lea ain ovddidit ja buoridit ollesolbmooahpahusa oahppoplánaid. Stáhtadoarjja lea dan duohken makkár áŋgiruššansuorggit biddjojuvvojit stáhtabušehttii, ja heivejit go dat midjiide. Báikkálaš searvvit sáhttet searvat ovddidanbargguide.
• Fáddá válljejuvvo mađe mielde VOX almmuha ruđa.

4. Doaimmat main SOL šaddá ohcat ulbmiljoavkku:  

Doaimmat main SOL šaddá ohcat ulbmiljoavkku leat sierranas doaimmat maid SOL áigu bidjat johtui sierranas ulbmiljoavkkuide mat iešguđetge sivaid geažil eai leat sáhttán oassálastit dábálaš doaimmain maid álmmolaš ásahusat ja earát leat fállán. Mii beroštit sierranasat sámi álbmogis geat iešguđet sivaid geažil leat massán eatnigielaset, duojis ja kultuvrras. SOL sihtá addit dán ulbmiljovkui fálaldaga mii sáhttá movttiidahttit njulget ja ealáskahttit kultuvrra ovdal go lea beare maŋŋit. Mii oaidnit stuorra dárbbu ja mii oaidnit ahte eambbosat beroštit doaimmain mat nannejit identitehta ja iešárvvu sápmelažžan.

Ulbmijoavku orru bieđggus nu ahte ferte ohcat sin ja dat lea dehálaš ja dávjá maid áidna vuohki oláhit sin. SOL vuoruha juohkit dieđuid ja heivehit doaimmaid dán ulbmiljovkui.

5. Oahpahuspolitihkalaš bargu/márkanastin

SOL stivra sihtá čalmmustit sámi oahppolihtuid ollesolbmooahpahusa. Dán suorggi ferte váldit áššin sámepolitihkas.
• Bargat vai Sámediggi nannešii sámi ollesolbmooahpahusa.
• Dahkat SOL oainnusin ja čielggadit makkár intenšuvdna ja rolla das lea sámi ollesolbmooahpahusas.
• Sihkkarastit SOL doaimma boahtteáigái.
• Ráhkadit sierre neahttasiiddu.

Guovdageaidnu mai 2006
Heaika P. Hætta
Oahpporektor